Hacı Murat kitap özeti, Kafkaslar diye bildiğimiz bölgede 1850’lerde yaşanan savaşta meydana gelen olayları özetlemektedir. Rus ordusunun karşısında dağınık haldeki Gürcüler, Dağıstanlılar, Çeçenler, Çerkezler vb. uzun yıllar mücadele etmişlerdir. Coğrafya zorludur, bölgede bulunan halklarda savaşçı bir gelenekten geldikleri için mücadelede çetin ve uzun sürmüştür. Kafkaslarda mücadelede ön plana çıkan Şeyh Şamil’dir. 25 yıl gibi bir süre Ruslara karşı mücadelesini koli imalatı sürdüren Şeyh Şamildir. Şeyh Şamil’in komutanlarından Hacı Muratın ise gözü pek, yiğit ve cesur biridir ve Ruslara kök söktürmüştür. Düşmana Kafkasları dar etmiş ve ağır bedeller ödetmiştir.